HBM-SEB-BEH

Paal met ingebeiteld HBM, tegen de kerk aan de Burgemeester Enschedelaan. Hier in Santpoort vinden we een aantal zogenaamde Renaissance stoeppalen, gekenmerkt door een rijke gebeeldhouwde versiering, die dienst hebben gedaan als grensmarkering van landgoederen.
Een tweede paal, maar nu alleen het bovengedeelte, staat naast de oprit van het huis op de hoek van de Wüstelaan met de Velserhooftlaan. Op de achterkant staat CMF.Waar dat de afkorting van is, is mij niet bekend. Dat geldt ook voor HBM, dat is mij ook niet bekend, T. Brouwer schrijft in zijn boekje Grenspalen in Nederland, dat HBM staat voor Honds Bossche Maat, maar daar zou ik nog graag eens de achtergond van weten, alvorens dit te geloven. Op diezelfde pagina staat dat er maar een paal over is van de Rijnland-Hondsbossche grens, maar dat is "bepaald" niet waar!
Dan in het Burgemeester Rijkenspark deze paal, met de inscripties B.E.H. aan de voorkant en S.E.B. aan de achterkant. Dus een grenspaal tussen "Bleek en Hoven" en "Spaarenberg". Over Bleek en Hoven schrijft de website Buitenplaatsen in Nederland: "In de 16e eeuw lag op het terrein van het latere hofstede een blekerij, die eerst Leck in de Bergen en later Bleek en Hoven werd genoemd. In 1757 werd bij de blekerij een hofstede gesticht. Adriaan van der Hoop kocht in 1820 en 1822 in verband met uitbreiding van zijn buitenplaats Spaarenberg delen van de hofstede Bleek en Hoven."
Een tweede paal met eenzelfde functie staat voor het huis Wüstelaan 70. Ook weer BEH aan de voorkant / SEB aan de achterkant. Over Spaarnberg schrijft dezelfde website: "In het begin van de 19e eeuw bevond zich hier een linnenblekerij. Deze werd na enige tijd aangekocht door Adriaan van der Hoop uit Amsterdam, die de bedoeling had er een buitenplaats van te maken. In 1839 liet de nieuwe eigenaar het huis bouwen door de toen zeer bekende architect J.D. Zocher jr. In 1950 is het huis afgebroken. Een groot deel van de 'overplaats' maakt nu deel uit van het Burgemeester Rijkenspark.
Van deze buitenplaats resteert alleen nog een wit gepleisterd dienstwoning in chaletstijl (Wüstelaan 73-75)."
 
De overbekende paal aan de Wüstelaan, vlakbij de spoorwegovergang: in de volksmond de Duivelspaal genoemd. Dat zal te maken hebben met het beeldhouwwerk op de paal, dat wel iets duivelachtigs in zich heeft. De inscriptie is B.E.H. aan de achterkant van de paal.

Waterschapsgrens RL-HB

Een klein paaltje in Spaarndam, aan de IJdijk. Er staat aan één kant RL in gegraveerd. Alle paalplaatsen van deze grens zijn weergegeven op een kaart in Google Maps. Klik de betreffende tab onder de kop van deze pagina.
Dit is paal nummer 2. Staat in het gezelschap van twee andere palen.
Paal 4 van de grens van het Hoogheemraadschap Rijnland (afgekort tot RL op de palen) en het Hoogheemraadschap van de Hondsbossche en Duinen tot Petten (HB). Dateert uit 1851, net als de vorige en veel van de volgende palen van deze grens.
Nummer 7 aan het begin van de Bloemendaalse straatweg in Santpoort-Zuid. De ontbrekende nummers zijn verloren gegaan.
Dan een tweede kleine paal (1956), met een enkelzijdige inscriptie RL, aan de Velserhooftlaan.
Paal 8 staat op een hoek in de grens, net achter het hek van een huis aan de Brederodelaan. Over het hek hangen en dan fotograferen gaat redelijk zoals je ziet.


Paal 9 is momenteel (2011) wat moeilijk te bereiken, want die staat achter een hek vanwege de bouwactiviteiten daar ter plekke. Enkele tientallen meters ten oosten van de Bergweg. Het is een uit 2005 stammende replica.
Weer een klein RL-paaltje, eenzijdig beschrift. Dit staat aan de Bergweg, niet precies op de grens, maar het gaat nog verzet worden heb ik gehoord.

Paal nummer 10 is ooit van het duin afgevallen en weer rechtopgezet op de plaats waar de paal lag: dus staat hij nu een meter of 17 van de grenslijn verwijderd.

10A is een tussenpaal van later datum (1953), neergezet op een duintopje.

11

11A. Van deze paal zijn er nu twee versies, een uit 1953 en een vervanger uit 1985. Die laatste was nodig omdat de originele paal tot 2011 kwijt is geweest (in particulier bezit kun je ook zeggen), maar na het opduiken, is de paal weer terug gezet.

Paal 12. Op deze close-up van de paal kun je zien hoe mooi het nummer en de letters zijn ingehakt in de originele palen uit 1851. De belettering is oorspronkelijk met zwarte verf verduidelijkt geweest.

12A. Deze paal staat wel erg ver van de grenslijn: ongeveer 40m. Wat hier aan de hand is is mij niet bekend. Het is wel zeker dat de paal fout staat: de grens is een kaarsrechte lijn vanaf paal 8 tot 15A, vlak bij zee.

13

Paal 13A, met de hoogovens van IJmuiden op de achtergrond.

13B staat in een bosje verdekt opgesteld.

14

14A, deze paal zit evenals de volgende geheel onder het struikgewas verborgen. Een GPS kwam zeer goed uit.

15 Vlak bij de afrastering. Even schoongeknipt voor de foto, maar over een tijdje weer onzichtbaar onder de struikjes. Deze paal staat op verboden gebied, overleg met de boswachter is noodzakelijk om toestemming te verkrijgen om dit gebied te betreden.

En dan tenslotte de laatste paal van deze grens 15A. We moeste even zoeken naar deze paal, want de begroeing tiert hier welig zonder runderen om die een beetje in toom te houden. Paal is uitgevoerd in beton en dateert van 1953.

Dit is een houten, geteerde grenspaal van Rijkswaterstaat, die de grens aangeeft met het Waterschap Rijnland. Standplaats ongeveer 10 meter van de vorige.